Czy warto przywracać autonomię Górnemu Śląskowi?

genius loci

Czy warto przywracać autonomię Górnemu Śląskowi?

Do sprawy tej wracamy z powodu dzisiejszej manifestacji w Warszawie, zorganizowanej przez RAŚ. Sprawa jest kontrowersyjna ale godna debaty! Dlatego pytamy o Państwa opinię...
Na zachętę kilka artykułów prasowych -niech zapalą do dyskusji...

____________________________________________________________
Śląskowi potrzebna jest autonomia?
"Dziennik Zachodni", 6 maja 2008

Przedstawiciele RAŚ wręczą dzisiaj premierowi petycję. Dekret likwidujący autonomiczne województwo śląskie sprzed 63 lat był niezgodny z prawem.

Jeżeli Donald Tusk wyjrzy dzisiaj przez okno swojego gabinetu, to zobaczy kilkadziesiąt żółto-niebieskich flag. Usłyszy również muzykę w wykonaniu śląskiej orkiestry. Członkowie Ruchu Autonomii Śląska organizują w Warszawie demonstrację z okazji 63. rocznicy zlikwidowania autonomicznego województwa śląskiego.

W marszu mają wziąć udział między innymi śląski poseł Platformy Obywatelskiej Kazimierz Kutz i sympatyzujący z RAŚ znany malarz i pisarz - Henryk Waniek.

- Nigdy dość przypominania, że to województwo miało przed wojną autonomię i że w naszym przekonaniu została ona zniesiona bezprawnie - twierdzi dr Jerzy Gorzelik, lider Ruchu Autonomii Śląska.

Dlatego działacze RAŚ chcą wręczyć premierowi petycję, w której będą prosić go o skierowanie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego. Sędziowie tego organu mogliby orzec, że autonomia została zniesiona bezprawnie. Według RAŚ wydany 6 maja 1945 roku dekret Krajowej Rady Narodowej znosił autonomię, mimo że zgody na to nie wyraził Sejm Śląski. - Według Statutu Organicznego każde ograniczenie autonomii wymagało zgody śląskiego parlamentu - podkreśla Gorzelik.

Konstytucjonalista prof. Piotr Winczorek uważa, że RAŚ powinien złożyć taki wniosek. - Nie wiadomo, czy Trybunał Konstytucyjny uznałby za właściwe jego rozpatrywanie, ale byłoby to ciekawe zagadnienie - mówi prof. Winczorek.

Warto przypomnieć, że dwa tygodnie temu powstała koalicja na rzecz śląskiej mowy. Związek Górnośląski, stowarzyszenie Pro Loquela Silesiana i autonomiści wystosowali do parlamentarzystów apel o uznanie śląskiej gwary za język regionalny. Póki co taki status w Polsce ma tylko mowa kaszubska.

Głównym grzechem śląskiej gwary jest brak spisanych zasad ortograficznych. Organizatorzy przeprowadzonego w ubiegłym roku pierwszego śląskiego dyktanda proponują aż dziesięć różnych sposobów zapisu fonetycznego. - Bezwzględnie trzeba skodyfikować zasady pisowni - potwierdza dr hab. Jolanta Tambor z wydziału filologii Uniwersytetu Śląskiego.

Wtedy też będzie można złożyć projekt nowelizacji ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Ma on szansę na szeroką polityczną akceptację. - Poprze go nie tylko śląska, ale cała Platforma Obywatelska - zapowiada poseł Tomasz Tomczykiewicz, lider struktur tej partii w województwie śląskim.

SONDA: Czy jesteś za odłączeniem Śląska od Polski?

W ubiegłym roku wysłali 800 pocztówek do prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Teraz chcą odwiedzić premiera i wręczyć mu petycję w tej samej sprawie. 150 członków Ruchu Autonomii Śląska będzie przekonywało dzisiaj warszawskich polityków, by województwo śląskie miało autonomiczny charakter.

Na spotkanie z Donaldem Tuskiem członkowie Ruchu Autonomii Śląska raczej nie mają co liczyć. - Obawiam się, że to nie będzie możliwe - mówi rzeczniczka rządu Agnieszka Liszka. - We wtorek, jak co tydzień, jest posiedzenie Rady Ministrów, premier ma zaplanowany cykl spotkań. Ale na pewno odbierzemy petycję - dodaje.

Na manifestacji pod Kancelarią Premiera przy Alejach Ujazdowskich na pewno pojawi się też senator Kazimierz Kutz. - To są moi wyborcy, więc jak mogłoby mnie tam nie być? - pyta śląski parlamentarzysta. - To okazja, by zwrócić uwagę na problemy Górnego Śląska. Przyjdzie również mieszkający w Warszawie, ale związany ze Śląskiem, pisarz i malarz Henryk Waniek. - Na Śląsku dzieje się coś budującego, o czym można myśleć i mówić z dumą. Tam ludzie czują, że należą do ważnego miejsca - wyjaśnia Waniek.

W ubiegłym roku w czasie zorganizowanego 15 lipca marszu autonomii (rocznica jej przedwojennego ustanowienia) członkowie RAŚ zebrali i wysłali do prezydenta Polski ok. 800 pocztówek z poparciem dla tej idei. W tym roku chcą prosić premiera, by skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie nielegalności dekretów Krajowej Rady Narodowej likwidujących autonomiczne województwo. Okazją do tego jest przypadająca dzisiaj 63. rocznica tych wydarzeń. - Wszystkie dekrety tego organu budzą wątpliwości co do ich legalności - uważa Jerzy Gorzelik, lider RAŚ.

- Rzeczywiście zniesienie autonomii wymagało zmiany konstytucji - przyznaje wybitny polski konstytucjonalista prof. Piotr Winczorek z Uniwersytetu Warszawskiego. - Konstytucja z 1921 była co prawda zastąpiona nową, ale zaraz po II wojnie światowej władze powoływały się właśnie na nią.

Prof. Winczorek z uwagą będzie śledził losy zapowiadanego przez RAŚ wniosku. - Na pewno dobrze byłoby, gdyby go złożyli. Niezależnie od tego, czy trybunał uzna swoją właściwość do jego rozpatrywania, czy nie - ocenia konstytucjonalista. - Być może trybunał zechce, co się nie zdarzało do tej pory, sięgnąć do konstytucji z 1921 roku - dodaje.

Jerzy Gorzelik liczy, że świetną okazją będzie również zapowiadana przez polityków PO debata konstytucyjna. - Dyskusja o roli regionów w Polsce wpisywałaby się w nią. Proponujemy, by w prawie znalazł się zapis o dochodzeniu do autonomii regionów. Tak jest w konstytucji hiszpańskiej. Sądzę, że takie rozwiązanie byłoby optymalne - twierdzi lider RAŚ.

Jednak zdaniem Winczorka nie ma na to szans. - Forsowanie tych zapisów spowodowałoby, że rząd nie mógłby liczyć na poparcie zapowiadanych przez siebie propozycji dotyczących kompetencji prezydenta i premiera. A na tym mu przecież zależy - ocenia konstytucjonalista.

Na szersze sejmowe poparcie ma natomiast szansę nowelizacja ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Działacze śląskich organizacji otrzymali obietnicę od polityków praktycznie wszystkich opcji poparcia tego projektu. Jeszcze w poprzedniej kadencji reprezentanci naszego województwa złożyli projekt, by śląska gwara została uznana za język regionalny. W chwili samorozwiązania Sejmu trafił on jednak do kosza. Zrzeszeni w Śląskiej Grupie Parlamentarnej politycy wszystkich opcji zapewniali wielokrotnie, że poprą go. - Wydaje mi się, że nie będzie przeszkód, tak ja nie było ich, gdy uznawano kaszubski za język regionalny - ocenia poseł Tomasz Tomczykiewicz z Platformy Obywatelskiej. Wniosek ma trafić do marszałka Sejmu jak tylko naukowcy opracują zasady śląskiej pisowni. W tej chwili panuje spora dowolność w tej kwestii. - Prace nad kodyfikacją zasad mogłyby potrwać krótko. Zależałoby to od tego, jak bardzo chciałoby się nam wspólnie pracować. W przeciwieństwie do Kaszubów, trochę za dużo się kłócimy - zauważa dr hab. Jolanta Tambor z wydziału filologii Uniwersytetu Śląskiego.

Tak było dawniej

Autonomiczne województwo śląskie funkcjonowało w II Rzeczpospolitej. Powołano je dokładnie 15 lipca 1920 roku. Posłowie uchwalili wtedy mający rangę ustawy konstytucyjnej Statut Organiczny Województwa Śląskiego. Gwarantował on autonomię części Śląska znajdującej się w polskich granicach. Autonomia zaczęła funkcjonować praktycznie dopiero dwa lata później, po podpisaniu traktatów genewskich.

Władzą ustawodawczą był Sejm Śląski, a wykonawczą Wojewódzka Rada. Na jej czele stał wojewoda. Gospodarze województwa decydowali m.in. o używanym języku, ustroju władz administracyjnych, policji, szkolnictwie ogólnokształcącym i zawodowym, lokalnych kolejach. Władze Śląska nie mogły prowadzić własnej polityki zagranicznej i wojskowej.

Województwo było również samodzielne finansowo - bez udziału Warszawy pożyczyło np. 11 mln dolarów.

Krzysztof P. Bąk - POLSKA Dziennik Zachodni
____________________________________________________________

Zwolennicy autonomii demonstrowali w stolicy
"Gazeta Wyborcza", 6 maja 2008

Śląsk syty i Polska cała - takim hasłem około stu demonstrantów przekonywało we wtorek mieszkańców stolicy, że autonomia Śląska nie zagraża rozbiciem Rzeczpospolitej.

- Ludzie, nie bójcie się, jesteśmy ze Śląska, ale nie przyjechaliśmy rzucać śrubami i petardami - wołali. A pilnujących ich policjantów namawiali pół żartem, pół serio do wymiany strojów. - Wy niebiescy, my na niebiesko, krzywdy sobie nie zrobimy.

Demonstranci, w większości młodzi ludzie związani z Ruchem Autonomii Śląska, przez godzinę spacerowali pod oknami kancelarii premiera. Było ich widać, bo założyli organizacyjne koszulki i prawie każdy machał flagą, i słychać - za sprawą orkiestry dętej z Brzezinki koło Gliwic.

Warszawiaków najbardziej zaszokowali napisami na koszulkach - po śląsku i po niemiecku. - Ale nie mamy nic wspólnego z dzisiejszymi Niemcami. Oni się już odzwyczaili pracować, a u nas dalej liczy się robotność i solidność - tłumaczył dwudziestolatek z Mysłowic.

Początkowo chcieli przedefilować przez centrum miasta, ale ich autobusy utknęły w korkach i ledwo zdążyli na umówioną wcześniej godzinę. Przechodniom rozdawali ulotki z wyjaśnieniem, że autonomia to nie separatyzm i Śląsk nie zamierza odłączać się od Polski. Żeby podkreślić swoje pokojowe intencje, wypuścili w niebo przywiezione ze sobą gołębie. - Może od razu autonomii nie odzyskamy, ale przynajmniej zostaniemy zauważeni po kilkudziesięciu latach ignorowania naszych praw - mówił Lucjan Tomecki, prywatny przedsiębiorca z Mysłowic, który z powodu warszawskiej pikiety na jeden dzień zamknął zakład i... dał urlop pracownikowi, aby ten też mógł przyjechać do stolicy.

Lidera autonomistów Jerzego Gorzelika przyjął Rafał Grupiński, sekretarz stanu w kancelarii premiera. Gorzelik przekazał mu koszulkę piłkarską w śląskich żółto-niebieskich barwach z wypisanym nazwiskiem Donalda Tuska oraz petycję z postulatem restytucji autonomii śląskiej. - Została w bezprawny sposób odebrana przez Krajową Radę Narodową przed 63 laty i najwyższy czas, żeby ten błąd naprawić - mówił nam Gorzelik po wyjściu z kancelarii.

Jednym z uczestników demonstracji był Marian Makula, lubiany nie tylko na Śląsku artysta kabaretowy. - Ale dziś tu jestem na poważnie, a nie dla kawałów. Nie chcemy stawiać szlabanów, ale jeżeli Śląskowi ma się wreszcie poprawić, to autonomia musi być przywrócona - podkreślił.

W demonstracji wzięli udział związani ze Śląskiem, ale od wielu lat mieszkający w Warszawie reżyser i poseł Kazimierz Kutz oraz malarz i pisarz Henryk Waniek. Obaj podkreślali zalety ewentualnego wprowadzenia autonomii. - Wystarczyło samo hasło, aby na Śląsku wywołać ożywienie społeczne, którego nie ma na taką skalę nigdzie indziej w Polsce. Może to tylko kropelki, ale one też mają swoją moc i są lepsze od czekania na cud - mówił nam Waniek.

Niektórzy uczestnicy pikiety żałowali, że z wyjątkiem Kutza żaden polityk nie znalazł dla nich czasu. - Zabiegają o nasze głosy, jak są wybory, ale na co dzień ich nie obchodzimy - denerwował się mężczyzna w błękitnej koszulce.

Józef Krzyk

hanys · Gość

Pokozaliście tym gorolom kto rządzi na Szlnsku!!
Pedzieliście tym gizdom coby se wzieli nazod swych urzędasów, a łoddali nom nasze piniondze?? Kule, tak 3mać Wink

Gość

Kultura: To już prawie pewne! Warszawa i Bytom porozumiały się w sprawie oryginału "Śpącego Lwa".
MM ujawnia: Lew Kalidego wraca do Bytomia!
Autor: Marcin Nowak
Źróło: Portal MM Silesia, 16 maja 2008

Tylko w MM: Lata konfliktów, nieporozumień i wniosków odeszły w niepamięć. Dzieło Theodora Kalidego, bytomski "Śpiący Lew" wróci na rynek bytomski. Oczywiście jako oryginał!

Jak twierdzi dr Jerzy Gorzelik, historyk sztuki i przewodniczący RAŚ, cieszy, że wielomiesięczne starania przyniosły zamierzony efekt. Listy w tej sprawie podpisał cały zarząd województwa Śląskiego a senat ASP w Katowicach wystosował specjalną uchwałę

- Władze Warszawy w końcu zrozumiały, że nie można podważać ekspertyz fachowców. Mam nadzieję, że to będzie precedens i więcej rzeczy z naszego regionu wróci z Warszawy. - Twierdzi. - Lew powinien wrócić oczywiście na bytomski Rynek, jako pomnik z cokołem, jednak chciałbym aby inskrypcja tam napisana dotyczyła bytomian i górnoślązaków, poległych we wszystkich konfliktach XX w. Był to przecież ogólnoregionalny symbol - dodaje Jerzy Gorzelik.

Kopię lwa wykonał za 70 tys. zł Bank Śląski w Gliwickich Zakładach Odlewnictwa Artystycznego. - Bank Śląski postanowił ufundować kopię posągu i trafił w konflikt pomiędzy obu miastami. - mówił kilkanaście dni temu dla MM Silesia, Piotr Utrata, rzecznik prasowy ING. - Dobrze by było, aby samorządowcy dogadali się między sobą, my nie będziemy nikomu narzucać, kto ma dostać kopię a kto oryginał - dodał.

I rzeczywiście jak widać, samorządowcy "dogadali się". Bytom najprawdopodobniej otrzyma zwrot oryginału, a warszawskie zoo - kopię. Decyzja zapadła na wczorajszym spotkaniu "na szczycie" prezydenta Bytomia i wiceprezydent Warszawy. W spotkaniu uczestniczyła również Ewa Nekanda - Trepka, dyrektor stołecznego Biura Konserwatora Zabytków.

- Rzeczywiście jesteśmy blisko porozumienia, takiego, któe zadowoli obydwie strony. Oficjalnie chcemy to potwierdzić pod koniec maja, jednak juz dziś mogę zapowiedzieć, że wokół lwów chcemy wspólnie z Bytomiem zorganizować cykl imprez historycznych a nawet wydać wydawnictwa naukowe. - informuje Nekanda Trepka.

Jarzombek

Cieszy, że bytomski lew wraca do domu:) Mam najdzieję, że znajdzie się na swoim pierwotnym miejscu, a nie zostanie usunięty gdzieś w kąt.

Gość

Zapraszam na II Marsz Autonomii, który ruszy 12 lipca o godz. 12.00 z Pl. Wolności w Katowicach trasą przez Rynek pod Gmach Sejmu Śląskiego (UWojewódzki);
Planowane atrakcje:
- bicie śląskiej monety
- zabytkowe wozy strażackie
- rycerze
- motocykliści
- bombony
Na zakończenie niebo stanie sie żółto-niebieskie za sprawą wypuszczonych w nie balonów

Eyra · Gość

ââŚtrzeba pamiÄtaÄ komunÄ. Ja pamiÄtam, trochÄ sĹabo, ale pamiÄtam. SÄ tutaj tacy, ktf3rzy pamiÄtajÄ jÄ lepiej i pewine lepsze przykĹady propagandowych wrzutek dawaÄ bÄdÄ niĹź te, ktf3re ja tu przytaczamâŚâ----------------------------Ja pamiÄtam, nawet chyba nieĹşle, zĹoĹliwy los tak bowiem zrzÄdziĹ, iĹź moja mĹodoĹÄ przypadaĹa wĹaĹnie na ten zĹy okres. No i trzeba byĹo jakoĹ ĹźyÄ, podkochiwaÄ siÄ w szkolnych i nie-szkolnych koleĹźankach, pf3Ĺşniej zakĹadaÄ rodziny i prf3bowaÄ wychowaÄ dzieci. Ale Ĺźe nie o moich niedolach ma byÄ to wpis â przechodzÄ do rzeczy. Otf3Ĺź komuna wcale nie miaĹa zbyt wielu wytrychf3w do rozumf3w ludzkich. Niektf3re brzmiÄ dzisiaj Ĺmiesznie, w gruncie rzeczy wtedy teĹź tak byĹo, z tym wszakĹźe zastrzeĹźeniem, Ĺźe sekretarze kompartii z zasady beĹkotali na dowolny temat, mf3wienie w ogf3le ich mÄczyĹo, wiÄc gĹupota wspomnianych wytrychf3w nie odstawaĹa aĹź tak bardzo od wzorcowego beĹkotu pĹynÄcego z gf3ry. âBrano siÄ wiÄc za bary z nieprzewidzianymi trudnoĹciamiâ, âpodejmowano mÄskie decyzjeâ, a jeĹli komu powinÄĹa siÄ noga w zbyt bezczelnym oszukiwaniu czy okradaniu bliĹşnich to âmiaĹ taki los na jaki zasĹuĹźyĹâ. âDojrzaĹeâ bywaĹo nie tylko aktorstwo sprowadzone do pseudo-artystycznego pozbywania siÄ majtek, âdojrzaleâ nakazywano podchodziÄ na przykĹad do âwyzwaĹ rzeczywistoĹciâ. PrzekĹadajÄc z sowieckiego na nasze wychodziĹo, Ĺźe jak juĹź bracie dostaĹeĹ w dupÄ, za jedno czy w sklepie z powodu droĹźyzny i wszechobejmujÄcych brakf3w, czy od pryncypaĹa w pracy, to miaĹeĹ wziÄÄ mordÄ w kubeĹ i nie piskaÄ zbyt gĹoĹno, poniewaĹź to burzyĹo odgf3rnie zadekretowany spokf3j i partyjnÄ harmoniÄ. Pod koniec lat osiemdziesiÄtych komuszki zorientowaĹy siÄ, Ĺźe moĹźna jeszcze wykorzystaÄ wspf3Ĺgranie wyglÄdu z gĹoszonÄ treĹciÄ. I stworzono nawet specjalny oddziaĹ partyjnych sekretarzy, ktf3rzy miast marynarek wyposaĹźeni byli w skf3rzane kurtki, znad ktf3rych pĹynÄĹy banialuki juĹź tak koszmarne, iĹź nawet w âkumitetachâ nie bardzo kumali o co chodzi. PamiÄtam, Ĺźe kiedyĹ, byĹ to rok moĹźe 1987, albo 1988 byĹem Ĺwiadkiem, jak taki âskf3rzanyâ sekretarz KC wizytowaĹ jedno z miasteczek, ktf3re zgodnie z rozdzielnikiem âwygraĹoâ bataliÄ z innymi maĹymi miasteczkami. O co? O przydziaĹ eternitu i papy na dachy, dofinansowanie wodociÄgf3w gminnych albo ze dwa nowe traktory poza listÄ. No wiÄc wysiadĹ ten osobnik z czarnej WoĹgi, przeciÄgnÄĹ siÄ szczerze, kwiaty wrÄczone mu przez jakÄĹ panienkÄ ostro cisnÄĹ na tylnÄ kanapÄ samochodu i mf3wi: no i jak tam u was towarzysze? Tylko proszÄ ĹmiaĹo i bez opierniczania siÄ! SpodziewaĹ siÄ zapewne meldunku w rodzaju: jest git, a bÄdzie jeszcze lepiej. Ale miejscowy spojrzaĹ naĹ uwaĹźnie, pewine coĹ szybko w rozumie rozwaĹźyĹ i mf3wi: âŚujowo, sekretarzu! Nawet bardzo. MĹodzi juĹź w duĹźych miastach, powoli zostaje mi tylko oddziaĹ geriatryczny. A to nieczuĹy na nasze starania narodekâŚA co siÄ tyczy Coryllusie miĹy âdojrzaĹej decentralizacjiâ to chcÄ zwrf3ciÄ TwojÄ uwagÄ na dwa aspekty tego wytrycha umysĹowego. Pierwszy taki, Ĺźe uĹźywano go juĹź za Gierka. Z dodatkiem szeptanym pf3ĹgÄbkiem: âdecentralizacja decyzji decentralizacjÄ â ale ktoĹ tym burdlem centralnie musi sterowaÄ, nie?â I drugi aspekt: a po co Twoim zdaniem forsowano przed kilkoma jeszcze laty pojÄcie Euroregionf3w? Ano wĹaĹnie po to, by dzisiaj Gorzelik mf3gĹ sobie tyle pohasaÄ, na ile jego przeĹoĹźeni mu pozwolÄ. KopnÄÄ w zadek? Moim zdaniem za maĹo. JeĹli chce siÄ utrzymaÄ paĹstwowoĹÄ to trzeba siÄ bardziej tutaj wysiliÄ.Pozdrowionka!

krzywozniau4R

Przykro mi, ale kodowanie chyba Ci się popsuło Surprised

Cataractus77

No właśnie, nic się nie da z tego odczytać Sad

almang23

Bardzo proszę, poprawcie ten tekst, bo w tym momencie przebrnąć się przez niego nie da, a wydaje mi się interesujący!